Phương pháp sơ cứu chấn thương tại nhà

Nhiều tai nạn thường ngày trong sinh hoạt hoàn toàn có thể xảy ra trong nhà, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người già. Đối với những vết thương thông thường không nghiêm trọng, có thể áp dụng một số phương pháp sơ cứu chấn thương tại nhà đơn giản.

Những chấn thương có thể gặp trong sinh hoạt

Trong cuộc sống ngày nay, việc bị chấn thương phần mềm không phải là hiếm. Chấn thương phần mềm là thuật ngữ chung cho các chấn thương cơ, gân, dây chằng, da, mỡ, bao khớp và các mô liên quan khác, chẳng hạn như chấn thương thể thao, tai nạn xe cơ giới và tai nạn trong cuộc sống hàng ngày. 

Các dấu hiệu phổ biến của chấn thương mô mềm bao gồm sưng và đau ở tư thế và chuyển động bình thường. Mức độ sưng đau tùy thuộc vào vị trí tổn thương. Một hiện tượng phổ biến khác là khả năng vận động hạn chế. Tùy theo mức độ và vị trí chấn thương mà những chấn thương này có thể ảnh hưởng nhiều hay ít đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Những chấn thương nghiêm trọng có thể khiến người bệnh ngồi một chỗ, hạn chế vận động, không thể tham gia các hoạt động. 

Khi nói đến chấn thương mô mềm, bong gân và căng cơ là hai trường hợp phổ biến nhất, gây ra bởi sự xoắn, duỗi hoặc co (cơ) đột ngột hoặc quá mức. Cụ thể, bong gân là chấn thương bao khớp, phổ biến nhất là dây chằng, thường xảy ra sau khi vận động quá mức, nhưng không dẫn đến trật khớp hoặc gãy xương. Các khớp thường bị bong gân bao gồm mắt cá chân, đầu gối và cổ tay. Cơ bị kéo là tình trạng cơ bị kéo căng vượt quá giới hạn cho phép, phổ biến nhất là ở cổ tay, mắt cá chân, hông, cổ, bụng và đùi. 

– Bong gân đau hơn khi đi lại và có thể gây sưng và bầm tím sau đó. Mọi người cũng có thể cảm thấy đau nhói, giống như điện giật ở khớp xoắn, sau đó cơn đau ở khớp tê liệt biến mất và dần dần quay trở lại sau khoảng một giờ. 

– Căng cơ có thể gây co cứng cơ, gây co thắt. Điểm yếu hạn chế khả năng vận động và vết bầm tím có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc sau vài ngày.

Nguyên tắc xử lý chấn thương nhẹ tại nhà

Nguyên tắc sơ cứu chấn thương mô mềm được viết tắt bởi từ RICE, viết tắt của Rest, Ice, Compression and Elevation. Đây là một quy tắc ngón tay cái rất ngắn gọn và dễ nhớ đối với bất kỳ ai. 

– Rest – Nghỉ ngơi: Đây là điều đầu tiên bạn nên làm khi bị thương. Nếu bạn đang chơi thể thao, hãy dừng lại ngay lập tức để tránh chấn thương thêm. Nếu có thể, hãy cố định chi bị thương bằng cách treo cánh tay hoặc sử dụng nẹp ở chân.

– Ice – Làm mát vùng bị thương. Bước đầu tiên là chườm đá. Điều này làm giảm lưu lượng máu đến mô bị tổn thương, giảm sưng và giảm đau tạm thời. Lưu ý là không nên đặt đá trực tiếp lên da, mà nên bọc nó trong một mảnh vải và đặt lên chỗ bị sưng khoảng 20 phút, lặp lại sau mỗi 2-3 tiếng.

– Compression – băng ép: Việc băng ép giúp hỗ trợ việc chườm lạnh, tăng tính năng cầm máu, giảm sưng phù. Dùng băng thun (co dãn tốt) quấn nhẹ từ dưới lên trên từ 15-20 cm bên dưới, băng phủ qua vết thương và băng lên trên vùng bị thương cũng 15-20 cm. Nên nhớ không băng quá chặt, nếu thấy căng tức tại vùng tổn thương sau băng ép hãy tháo băng và quấn lại lỏng hơn.

– Elevation – gác cao: Khi nghỉ ngơi ở tư thế nằm, bệnh nhân cần được kê chân, tay (bị chấn thương) lên gối cao hơn khoảng 10-15 cm so với mặt phẳng tim. Khi làm đúng cách, nó tạo điều kiện cho máu từ các chi bị thương trở về tim, giúp giảm phù nề.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol nếu cần. Paracetamol là một trong những nhóm thuốc tương đối vô hại, ít tác dụng phụ nhất đối với cơ thể. Sử dụng đúng thuốc, đúng lượng và liều lượng là rất quan trọng để đạt hiệu quả và an toàn tối ưu. 

Lưu ý đừng vận động khi không cần thiết, đặc biệt nếu bạn bị thương. Các gân, cơ và dây chằng khác có thể dễ dàng bị kéo căng, rách hoặc thậm chí trật khớp khiến bệnh nhân rất đau đớn. Đồng thời, bạn nên tránh massage với rượu thuốc, dầu nóng và nén ấm. Không tập thể dục trong 72 giờ đầu tiên vì thiệt hại sẽ trở nên tồi tệ hơn.

Khởi động trước khi tập thể dục là rất quan trọng để ngăn ngừa tổn thương mô mềm. Các hoạt động thể thao cũng giúp bảo vệ khớp và dây chằng. Ngoài ra, có thể sử dụng các thiết bị bảo vệ cá nhân như mũ bảo hiểm, miếng đệm cổ tay và miếng đệm đầu gối.

Những dấu hiệu sau chấn thương cần gặp bác sĩ ngay

Hầu hết các vết thương mô mềm đều nhẹ, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, chúng có thể dẫn đến những vết thương nghiêm trọng hơn và cơn đau kéo dài có thể cần đến sự trợ giúp y tế. 

Nhìn chung, nhiều người có thói quen áp dụng các biện pháp dân gian như xoa dầu nóng, xoa rượu, đốt thuốc lá vào những chỗ sưng đau khi bị bong gân, đụng dập. Nhưng bạn có biết rằng những phương pháp này chưa được kiểm chứng và có thể gây ra những hậu quả khôn lường như triệu chứng bệnh kéo dài, teo cơ, cứng khớp và mất chức năng khớp. 

Bong gân được điều trị muộn hoặc không đúng cách cũng có thể gây lỏng khớp và đau mãn tính. Nếu bị chấn thương lần nữa vào vùng khớp đã bị bong gân trước đó, cảm thấy lỏng khớp, hoặc đau nhiều ở vùng bị thương tổn, không thể vận động được khớp hoặc không thể đứng tỳ chân hoặc đi lại được, không thể đi được 4 bước mặc dù không thấy đau nhiều thì nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám kịp thời. 

Với những trường hợp chấn thương nhẹ chỉ cần thực hiện các biện pháp sơ cứu đúng cách, đồng thời nghỉ ngơi từ 5-7 ngày có thể vận động, tập luyện bình thường trở lại. Song nếu sau 48-72 giờ sau khi đã được xử lý đúng các phương pháp mà vẫn không thuyên giảm nghĩa là vết thương thuộc loại vừa hoặc nặng, người bệnh có dấu hiệu bị sốt và vùng bị thương sưng, đau, tấy đỏ thì đây cũng là những dấu hiệu cảnh báo cần đến bệnh viện để kiểm tra. 

Nếu bạn nhận thấy các vết thương có một trong các dấu hiệu như trên, hãy nhanh chóng tìm đến các cơ sở y tế uy tín như Phòng Khám Đa Khoa Việt Nhật để được thăm khám kịp thời.

Hệ thống gồm 2 cơ sở của Phòng Khám Đa khoa Việt Nhật sở hữu đội ngũ nhân viên y tế có trình độ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại, thực hiện khám chữa bệnh đầy đủ các chuyên khoa chắc chắn sẽ là lựa chọn chăm sóc sức khỏe chất lượng cho bạn và gia đình. Liên hệ hotline 0988.548.026 – 0914.963.000 hoặc đến trực tiếp 1 trong 2 cơ sở của Phòng Khám Đa Khoa Việt Nhật để được xếp lịch khám phù hợp.